Posts

Showing posts from October, 2022

දර්ශක හා ලඝුගණක

Image
දර්ශක - Exponents   කියන්නෙ මොකක්ද?   නම් නෙමේ ඇත්තටම මේ ලියල තියෙන්නෙ    ඒ කියන්නෙ දෙක තුන්පාරක් පිට පිට වැඩි වෙලා.. එතකොට    කියන්නෙ   =  16 යි.  =    =  9 යි. = 30 ද?  නෑ. 10 දහයෙන්ම තුන්පාරක් වැඩි වෙලා ,   ඒ කියන්නෙ 1000 යි. එතකොට අපි දර්ශකය කියන්නෙ අර පොඩියට ලියල තියෙන ඉලක්කමට 3 4 = 3 × 3 × 3 × 3 = 81 ලඝුගණක - Logarithms ඇත්තටම ලඝුගණකය කියන්නෙ දර්ශකයටම තමයි. හැබැයි හිතන්න ඕනෙ අනිත් පැත්තට   උදාහරණය ගමු දැං ඔයාලගෙන් අහනව 16 යේ ලඝුගණකය මොකක්ද කියල, හැබැයි දෙන උත්තරේ පාදයට සාපේක්ෂවයි කියන්න ඕනෙ. මෙතනදි පාදය 2 නිසා උත්තරය ඒ කියන්නෙ ලඝුගණකය = 4 යි කියල දැං හිතමු මෙහෙම තිබුණ කියල  එතකොට 16 ලඝුගණකය කීයද? උත්තරය 2 යි. ලඝුගණකය කියන්නෙ උඩින් තියෙන පොඩි ඉලක්කමට, දර්ශකයටම තමයි අපි ලඝුගණකය කියන්නෙ හැමතිස්සෙම පාදය දිහා බලල. මෙතනදි පාදය වුණේ 4, කලින් උදාහරණෙදි පාදය වුණේ 2 දැං අපි බලමු ‌මේක හරියට ලියන විදිය අපි මේක කියවන්නෙ මෙහෙමයි 16 කියන සංඛ්‍යාව 2 පාදයෙන් ලිව්වොත් ලඝුගණක...

ලඝුගණක වගුවෙන් බලමු

Image
ලඝුගණකය ඕනම පාදයකටම සාපේක්ෂව කියන්න පුළුවන් වුණාට අපි ඉස්සරහට මේ ගැන කතා කරන්නෙ 10 පාදයෙන් ලඝුගණක කියන්නෙ මොකක්ද 👈 Click උදා :- 100 යෙ ලඝුගණකය කීයද කියල ඇහුවොත් උත්තරේ කියන්නෙ කොහොමද 100 හැදිල තියෙන්නෙ 10 (පාදය) දෙපාරක් වැඩි වෙලා එතකොට මෙතන දර්ශකය පොඩියට උඩින් ලියල තියෙන 2. ලඝුගණකය වෙන්නෙත් ඒක 100 ලඝුගණකය අපිට 2 යි කියල කියන්න පුලුවන්   මේකෙ උත්තරේ කීයද? උත්තරේ 3යි. ඒ කියන්නෙ 1000 ලඝුගණකය 3යි. ඒ මොකද 1000 හැදුණෙ 10 තුන්පාරක් වැඩි වෙලා.. එතකොට මේකෙ උත්තරේ කියන්න බලන්න මේකෙ උත්තරේ වෙන්නෙ 1, ඒ කියන්නෙ ලඝුගණකය 1 යි. මොකද    නිසා ඕනම සංඛ්‍යාවක 0 වෙනි බලය 1යි, ඒ කියන්නෙ.. එතකොට එකේ ලඝුගණකය අපි 10 යේ පාදයෙන් කියන්නෙ 0 යි කියල මේ පින්තූරය දිහා බැලුවම මොනාද කියන්න පුලුවන්. බලන්න වම් පැත්ත 1 ඉඳල 1000 ට වැඩි ‌ වෙද්දි දකුණු පැත්ත වැඩි වෙලා තියෙන්නෙ 0 ඉඳල 3 ට කෙනෙක් වේගයෙන් ඉහළට යද්දි තව කෙනෙක් හිමීට ඉහළට යනව හරි විදියට කියනවනං එක් රාශියක් වේගයෙන් වැඩි වෙද්දි තව රාශියක් හිමීට වැඩි වෙනව රාශි දෙකක් අතර...