සමානුපාත
සමානුපාත කිව්වම වර්ග දෙකක් තියෙනව 1. අනුලෝම සමානුපාත - Directly proportional 2. ප්රතිලෝම සමානුපාත - Inversely Proportional අනුලෝම සමානුපාත යම් කිසි රාශි දෙකක් ගත්තම එක් රාශියක් වැඩි වෙද්දි අනිත් රාශියත් එම අනුපාතයෙන්ම වැඩි වෙනවනං, රාශි දෙක අනුලෝම ලෙස සමානුපාතික වෙනව කියල අපි කියනව ඒ වගේම තමා එක් රාශියක් අඩු වෙදිදි අනිත් රශියත් එම අනුපාතයෙන්ම අඩු වෙනවනං එතකොටත් අපි රාශි දෙක අනුලෝමව සමානුපාතික වෙනව කියල කියනව ඒ කියන්නෙ රාශි දෙකම යන්නෙ එකම පැත්තට. එකක් වැඩිවෙද්දි අනිකත් වැඩි වෙනව, එකක් අඩු වෙද්දි අනිකත් අඩු වෙනව. උදාහරණයක් ගමු. පෑන් ගණන සහ මිල පෑන් ගණන කියන්නෙ එක් රාශියක්, මිල කියන්නෙ අනිත් රාශිය පෑන් 1 ක මිල රුපියල් 10 යි, එතකොට අනුපාතය 1 : 10 යි පෑන් 2 ක මිල රුපියල් 20 යි, අනුපාතය 2 : 20 යි අපි අනුපාතයක් මෙහෙම ලියන්නෙ නෑ. පුළුවන් තරං සරල කරල ලියන්නෙ 2 : 20 ==> 1 : 10 යි කියල අපිට ලියන්න පුලුවන් පෑන් තුනක මිල 30 යි එතනදිත් අනුපාතය 1 : 10 යි කොයි අවස්ථාව ගත්තත් මේ රාශි දෙක අතර තියෙන්නෙ එකම අනුපාතයක්. එක් රාශියක් වැඩි වෙද්දි අනිත් රාශියත් වැඩි වෙලා